Πώς να αντιμετωπίσετε την απογευματινή κόπωση κατά τη διάρκεια της πανδημίας: γιατί συμβαίνει και πώς μπορείτε να την αποφύγετε
Της Susan Bowerman, MS, RD, CSSD, CSOWM, FAND, Sr. Director, Worldwide Nutrition Education and Training, Herbalife Nutrition
Η πανδημία σάς προκαλεί άγχος; Μήπως η ενέργειά σας πέφτει μετά το μεσημέρι; Εάν η απάντηση είναι ναι, τότε ίσως πρέπει να εξετάσετε τις διατροφικές σας συνήθειες. Εάν το ρίχνετε στο φαγητό για να καταπολεμήσετε το άγχος σας, ιδίως εάν καταναλώνετε τις λάθος τροφές τη λάθος στιγμή, είναι πιθανό τα επίπεδα ενέργειάς σας να επηρεαστούν.
Πολλοί από εμάς δυσκολευόμαστε να αντιμετωπίσουμε το άγχος εν μέσω αυτής της «νέας κανονικότητας». Η καθημερινή μας ρουτίνα και το πρόγραμμά μας έχουν διαταραχτεί, με αποτέλεσμα πολλές φορές να αγχωνόμαστε και να μην ακολουθούμε υγιεινή διατροφή. Πολλοί μάλιστα καταφεύγουν στο φαγητό για να αντιμετωπίσουν το άγχος και συχνά καταναλώνουν τροφές με μεγάλη περιεκτικότητα σε άμυλο και ζάχαρη. Το πρόβλημα είναι ότι αυτές οι τροφές, παρόλο που προσφέρουν στιγμιαία απόλαυση, μπορεί να οδηγήσουν σε διακυμάνσεις των τιμών του σακχάρου στο αίμα, γεγονός που με τη σειρά του συμβάλλει στη λεγόμενη απογευματινή κόπωση.
Πολλοί από εμάς νιώθουμε κατά καιρούς ότι τα επίπεδα ενέργειάς μας πέφτουν κατακόρυφα μετά το μεσημέρι. Μάλιστα, η μειωμένη ενέργεια δεν είναι το μόνο σύμπτωμα. Μπορεί να νιώθετε ευέξαπτοι, να έχετε ήπιας έντασης πονοκέφαλο ή να νιώθετε ότι δεν σκέφτεστε πολύ καθαρά.
Οι σωστοί υδατάνθρακες σάς τροφοδοτούν με ενέργεια για όλη την ημέρα
Η απογευματινή κόπωση μπορεί να οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στο γεγονός ότι δεν τροφοδοτείτε τον οργανισμό σας με τα κατάλληλα «καύσιμα», την κατάλληλη χρονική στιγμή. Εάν μάλιστα προσπαθείτε να καταπολεμήσετε το άγχος με υδατάνθρακες ταχείας πέψης, αυτό μπορεί να επιβαρύνει σημαντικά το αίσθημα κόπωσης.
Ας ρίξουμε μια ματιά στους υδατάνθρακες που καταναλώνετε. Ο οργανισμός σας βασίζεται στο σάκχαρο (ή αλλιώς στη γλυκόζη) του αίματος για να σας παρέχει την ενέργεια που χρειάζεστε για να αντεπεξέλθετε στις καθημερινές σας υποχρεώσεις. Το σάκχαρο στο αίμα ρυθμίζεται σχεδόν αποκλειστικά από τους υδατάνθρακες που καταναλώνετε. Όμως, οι διάφοροι υδατάνθρακες επηρεάζουν με διαφορετικό τρόπο τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα.
Οι τροφές με μεγάλη περιεκτικότητα σε ζάχαρη ή οι πολύ επεξεργασμένοι υδατάνθρακες, όπως η μαγειρική σόδα ή το λευκό ψωμί, διασπώνται από τον οργανισμό σχετικά γρήγορα, προκαλώντας ταχεία αύξηση των τιμών της γλυκόζης στο αίμα. Παρόλο που η επακόλουθη αύξηση της ενέργειας μπορεί να φαίνεται κάτι καλό, συνήθως δεν διαρκεί για πολύ. Αυτό συμβαίνει διότι ο οργανισμός ανταποκρίνεται καλύτερα όταν τα σάκχαρα διοχετεύονται με πιο αργό και σταθερό ρυθμό στο σύστημά μας.
Συνεπώς, όταν το άγχος μάς οδηγεί σε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και επεξεργασμένους υδατάνθρακες, το σάκχαρο στο αίμα ανεβαίνει κατακόρυφα και ο οργανισμός προσπαθεί με κάποιον τρόπο να εξομαλύνει την κατάσταση, ρίχνοντας απότομα τις τιμές του σακχάρου στο αίμα. Όταν λοιπόν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα πέφτουν απότομα, ο οργανισμός μπορεί να αντιλαμβάνεται λανθασμένα την πτώση της ενέργειας ή την ευερεθιστότητα ως στρες. Τότε είναι που αρχίζετε να νιώθετε την επιθυμία για ανθυγιεινά σνακ με πολλή ζάχαρη ώστε να επαναφέρετε τα επίπεδα του σακχάρου στο προηγούμενο επίπεδο, δημιουργώντας έτσι έναν φαύλο κύκλο.
Αντίθετα, όταν οι υδατάνθρακες που καταναλώνετε προέρχονται από τροφές όπως λαχανικά, φρούτα και δημητριακά ολικής άλεσης, η πέψη διαρκεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Οι τροφές αυτές δεν προκαλούν απότομη αύξηση του σακχάρου στο αίμα, αλλά επιτρέπουν στη γλυκόζη να απελευθερωθεί πιο αργά στο αίμα και παρέχουν ενέργεια που διαρκεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Συμβουλές για να διατηρείτε υψηλά τα επίπεδα της ενέργειάς σας
• Καταναλώνετε ισορροπημένα γεύματα και σνακ κάθε λίγες ώρες. Οι άνθρωποι που παραλείπουν γεύματα δεν μπορούν να αντέξουν όλη τη μέρα. Όταν δεν τρώτε ανά τακτά χρονικά διαστήματα, τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα θα πέσουν, με αποτέλεσμα να πέσει και η ενέργειά σας.
• Προσπαθήστε να μην τρώτε πολύ το μεσημέρι. Ακριβώς όπως η μειωμένη πρόσληψη τροφής μπορεί να επηρεάσει δραστικά τα επίπεδα ενέργειας του οργανισμού, έτσι και η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τροφής το μεσημέρι μπορεί να προκαλέσει νωθρότητα το απόγευμα. Όταν καταναλώνετε πολλές και βαριές τροφές, απαιτείται πολλή ενέργεια για την πέψη τους. Καθώς το αίμα εκτρέπεται προς το πεπτικό σύστημα για να συνεισφέρει στη διαδικασία της πέψης, θα αρχίσετε να νυστάζετε.
• Ενυδατώνετε τον οργανισμό σας. Όταν ο οργανισμός αφυδατώνεται, ενδέχεται να επηρεαστεί η διάθεσή μας και να δυσκολευόμαστε να σκεφτούμε καθαρά. Φροντίστε να έχετε πάντα δίπλα σας νερό και τσάι βοτάνων και μην ξεχνάτε να πίνετε τακτικά μέσα στη μέρα. Ορισμένα άτομα προτιμούν να πίνουν καφεϊνούχα ροφήματα για να διατηρούν την ενέργειά τους, κάτι που δεν αποτελεί πρόβλημα, εκτός εάν η καφεΐνη επηρεάζει αρνητικά το βραδινό ύπνο. Εάν έχετε αυξημένη ευαισθησία στην καφεΐνη, αποφεύγετε την κατανάλωση καφεϊνούχων ροφημάτων.
• Φροντίστε το γεύμα σας να περιέχει πρωτεΐνη. Οι τροφές που είναι πλούσιες σε πρωτεΐνη κάνουν το γεύμα μας πιο χορταστικό και πιο πλήρες. Φροντίστε να περιλαμβάνετε στο γεύμα σας τροφές με υγιεινές πρωτεΐνες χαμηλών λιπαρών, για να καταπολεμήσετε την πείνα σας και να τροφοδοτήσετε τον οργανισμό σας με καλούς υδατάνθρακες που αποτελούν σταθερή πηγή ενέργειας. Μια σαλάτα από διάφορα λαχανικά μαζί με ψητό ψάρι, ένα stir-fry με κοτόπουλο, λαχανικά και καστανό ρύζι ή ένα ρόφημα Herbalife® Formula 1 με ένα φρούτο είναι όλα εξαιρετικές επιλογές για το μεσημεριανό σας γεύμα.
• Καταναλώνετε ένα σνακ πλούσιο σε πρωτεΐνη το απόγευμα. Εντάξτε στο διατροφικό σας πλάνο ένα σνακ με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, αργά το μεσημέρι ή νωρίς το απόγευμα. Προτιμήστε μια μπάρα πρωτεΐνης, ένα γιαούρτι με φρούτα, λίγα ωμά λαχανικά με χούμους ή μια κονσέρβα τόνο με λίγα ντοματίνια. Ο συνδυασμός άπαχων πρωτεϊνών και υγιεινών υδατανθράκων θα σας βοηθήσει να αποφύγετε το αίσθημα κόπωσης μετά το μεσημέρι, θα σας χορτάσει και θα σας προσφέρει ενέργεια για όλο το απόγευμα.
• Βρείτε άλλους τρόπους να καταπολεμήσετε το άγχος, πέρα από το φαγητό. Η ανακούφιση που σας προσφέρει το φαγητό είναι παροδική και μάλιστα συνοδεύεται μετέπειτα από αίσθημα ενοχής, που μπορεί να σας κάνει να αγχωθείτε ακόμη περισσότερο. Αντί να καταφεύγετε στο φαγητό, προσπαθήστε να χαλαρώσετε το σώμα και το μυαλό σας κάνοντας διαλογισμό, πηγαίνοντας για έναν περίπατο, μιλώντας με ένα φίλο ή, ακόμη καλύτερα, πίνοντας ένα φλιτζάνι τσάι βοτάνων.